display result search
- 171
- 1000
- 1000
- 1000
سر خط شروع و تحلیل تاریخ اسلام، جلسه چهلم
سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حامد کاشانی با موضوع «سر خط شروع و تحلیل تاریخ اسلام»، جلسه چهلم؛ اقدامات امیرالمؤمنین علیه‌السلام پس از جنگ جمل در بصره، سال 1399
به بحث جنگ جمل پرداختیم، تمام شد. امیرالمؤمنین می‌خواستند از بصره عزیمت کنند و دیگر نمی‌خواستند به مدینه برگردند، با توجه به اینکه شام درگیری‌های جدی را آغاز کرده بود و مالک اشتر از طرف امیرالمؤمنین مأمور بود جلوی حمله‌های او را بگیرد و امیرالمؤمنین می‌دانستند دیگر نمی‌شود معاویه را تحمل کرد و به زودی جنگی رخ خواهد داد، لذا دیگر مدینه تشریف نبردند و می‌خواستند سمت کوفه بروند، چند اقدام انجام دادند. امیرالمؤمنین از بازگشت جنگ جمل اقداماتی انجام داد. 1- بخشی را عرض کردیم که حضرت به شدت مردم بصره را توبیخ کرد.
در نهج‌البلاغه و منابع دیگر آمده با مردم بصره که سخنرانی کرد، نسبت به شهر بصره هم جملات عجیبی فرمود. مثلاً زمین شما به خلیج نزدیک است و شوری دریا باعث شده حاصلخیزی خاک شما افت کند. زمین شما بوی خوش ندهد. آب مناسبی نداشته باشید. هرکسی بین شما بماند گرفتار به گناهان شما می‌شود و «وَ عَهْدُکُمْ شِقَاقٌ وَ دِینُکُمْ نِفَاقٌ وَ مَاؤُکُمْ زُعَاقٌ وَ الْمُقِیمُ بَیْنَ أَظْهُرِکُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ وَ الشَّاخِصُ عَنْکُمْ مُتَدَارَکٌ بِرَحْمَةٍ» هرکس از شما دور باشد به رحمت خدا می‌رود، این زمین گویی حالت نفرین شده دارد. خیلی‌ها تعجب کردند از اینکه حضرت چطور به زمینی این عبارت را فرموده است. اولاً این عبارت اهل‌بیت در مورد شهرها و اقلیم‌ها و مکان‌ها دائمی نیست. همانطور که در مورد کربلا داریم که امام صادق(ع) فرمود: «طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِی فِیهَا دُفِنْتُمْ» شما پاک بودید و زمینی که در آن پاک شدید را خدا پاک کرد. امام صادق فرمود: زمین به برکت تو آرامش پیدا می‌کند یعنی اثر وضعی ایمان و کفر ما، اطاعت و عصیان ما حتی در خاک اثرگذار است. کما اینکه حضرت عیسی در قرآن دارد «و جعلنی مبارکاً أینما کنت» آن برکت برای این بندگان خداست.
از طرقی امیرالمؤمنین می‌دانست که عمده بصریان از یک قبیله بزرگ به اسم بنی تمیم بودند و این باعث شده بود قبیله قبیله کنند و خیلی تفاخر به زمین و مکانشان کنند. حضرت اینها را خواست متوجه کند که باید برگردید به اطاعت الهی وگرنه چه بسا اگر اهل بصره خیلی اطاعت کرده بودند، حضرت بعضی از محسنات آن مکان را می‌گفت اما اینجا چون تفاخر کرده بودند، یکوقت بنده در مورد شخصیت معنوی شما سخن می‌گویم، یکوقت می‌بینم شما خیلی نسبت به انگشترتان حساس هستید، می‌گویم: نقره‌اش جنس خوبی ندارد! حضرت می‌خواهد اینها را متوجه کند که اینها اصلاً ارزش ندارد. لذا حضرت موردی که اینها روی آن تفاخر می‌کنند اشکالاتش را بیان می‌کند که این باد غرور بخوابد. غیر از اینکه حضرت اشاره می‌کنند که شما اولین گروهی هستید که مقابل امام مسلمین جنگیدید، در واقع شما اولین گروهی هستید که به اسم اسلام با رسول الله جنگیدید، چون جنگ با امیرالمؤمنین، جنگ با رسول خداست. اولین گروهی هستید که ترک حق کردید و شقاق و فتنه کردید. اولین گروهی هستید که وحدت مسلمین را شکستید. لذا اگر کسی سنت حسنه‌ای درست کند با تمام کسانی که عمل کنند شریک است، آن کسی که سنت سیئه درست کند و یک باب بدعتی را باز کند با تمام بعدی‌ها که دنبال شریک است، حضرت آنها را توبیخ می‌کند که هم هوس نکنند و دوباره بخواهند بجنگند و هم اینکه برگردند و فکر کنند به چه باید تفاخر کنند.
به بحث جنگ جمل پرداختیم، تمام شد. امیرالمؤمنین می‌خواستند از بصره عزیمت کنند و دیگر نمی‌خواستند به مدینه برگردند، با توجه به اینکه شام درگیری‌های جدی را آغاز کرده بود و مالک اشتر از طرف امیرالمؤمنین مأمور بود جلوی حمله‌های او را بگیرد و امیرالمؤمنین می‌دانستند دیگر نمی‌شود معاویه را تحمل کرد و به زودی جنگی رخ خواهد داد، لذا دیگر مدینه تشریف نبردند و می‌خواستند سمت کوفه بروند، چند اقدام انجام دادند. امیرالمؤمنین از بازگشت جنگ جمل اقداماتی انجام داد. 1- بخشی را عرض کردیم که حضرت به شدت مردم بصره را توبیخ کرد.
در نهج‌البلاغه و منابع دیگر آمده با مردم بصره که سخنرانی کرد، نسبت به شهر بصره هم جملات عجیبی فرمود. مثلاً زمین شما به خلیج نزدیک است و شوری دریا باعث شده حاصلخیزی خاک شما افت کند. زمین شما بوی خوش ندهد. آب مناسبی نداشته باشید. هرکسی بین شما بماند گرفتار به گناهان شما می‌شود و «وَ عَهْدُکُمْ شِقَاقٌ وَ دِینُکُمْ نِفَاقٌ وَ مَاؤُکُمْ زُعَاقٌ وَ الْمُقِیمُ بَیْنَ أَظْهُرِکُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ وَ الشَّاخِصُ عَنْکُمْ مُتَدَارَکٌ بِرَحْمَةٍ» هرکس از شما دور باشد به رحمت خدا می‌رود، این زمین گویی حالت نفرین شده دارد. خیلی‌ها تعجب کردند از اینکه حضرت چطور به زمینی این عبارت را فرموده است. اولاً این عبارت اهل‌بیت در مورد شهرها و اقلیم‌ها و مکان‌ها دائمی نیست. همانطور که در مورد کربلا داریم که امام صادق(ع) فرمود: «طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِی فِیهَا دُفِنْتُمْ» شما پاک بودید و زمینی که در آن پاک شدید را خدا پاک کرد. امام صادق فرمود: زمین به برکت تو آرامش پیدا می‌کند یعنی اثر وضعی ایمان و کفر ما، اطاعت و عصیان ما حتی در خاک اثرگذار است. کما اینکه حضرت عیسی در قرآن دارد «و جعلنی مبارکاً أینما کنت» آن برکت برای این بندگان خداست.
از طرقی امیرالمؤمنین می‌دانست که عمده بصریان از یک قبیله بزرگ به اسم بنی تمیم بودند و این باعث شده بود قبیله قبیله کنند و خیلی تفاخر به زمین و مکانشان کنند. حضرت اینها را خواست متوجه کند که باید برگردید به اطاعت الهی وگرنه چه بسا اگر اهل بصره خیلی اطاعت کرده بودند، حضرت بعضی از محسنات آن مکان را می‌گفت اما اینجا چون تفاخر کرده بودند، یکوقت بنده در مورد شخصیت معنوی شما سخن می‌گویم، یکوقت می‌بینم شما خیلی نسبت به انگشترتان حساس هستید، می‌گویم: نقره‌اش جنس خوبی ندارد! حضرت می‌خواهد اینها را متوجه کند که اینها اصلاً ارزش ندارد. لذا حضرت موردی که اینها روی آن تفاخر می‌کنند اشکالاتش را بیان می‌کند که این باد غرور بخوابد. غیر از اینکه حضرت اشاره می‌کنند که شما اولین گروهی هستید که مقابل امام مسلمین جنگیدید، در واقع شما اولین گروهی هستید که به اسم اسلام با رسول الله جنگیدید، چون جنگ با امیرالمؤمنین، جنگ با رسول خداست. اولین گروهی هستید که ترک حق کردید و شقاق و فتنه کردید. اولین گروهی هستید که وحدت مسلمین را شکستید. لذا اگر کسی سنت حسنه‌ای درست کند با تمام کسانی که عمل کنند شریک است، آن کسی که سنت سیئه درست کند و یک باب بدعتی را باز کند با تمام بعدی‌ها که دنبال شریک است، حضرت آنها را توبیخ می‌کند که هم هوس نکنند و دوباره بخواهند بجنگند و هم اینکه برگردند و فکر کنند به چه باید تفاخر کنند.
تاکنون نظری ثبت نشده است