- 43
- 1000
- 1000
- 1000
جامعه شناسی و زمانشناسی امام صادق علیه السلام
سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان با موضوع "جامعه شناسی و زمانشناسی امام صادق علیه السلام"، سال 1404
در تاریخ امام صادق علیه السلام تحول عجیبی رخ داد و آن این بود که حکومت از دست بنی امیه و ادامه آنها یعنی بنی مروان به دست بنی العباس افتاد، این تغییر جریان سلطنت و حکومت، فرصتی را ایجاد کرد تا امام صادق علیه السلام بیشترین موقعیت را برای نشر معارف دینی پیدا کنند. ولی جالب این بود که این تغییر به اسم محبت اهل بیت علیهم السلام رخ داد و این تغییر حکومتی که در زمان امام صادق علیه السلام واقع شد به بهانه محبت اهل بیت علیهم السلام بود. در آن زمان علیه بنی امیه و بنی مروان شعارهایی داده میشد که اینها دشمنان اهل بیت هستند. ابومسلم خراسانی یکی از نقش آفرینان اساسی بود که برای امام صادق علیه السلام نامه نوشت و حضرت در پاسخ فرمودند: زمان و تو آدم من نیستید و زمانه هم زمان من نیست. چون ابومسلم خراسانی هدفمند کار میکرد و کاری به تقوا نداشت و حاضر بود برای رسیدن به هدف حتی هزاران نفر را بکشد، به همین دلیل حضرت فرمودند تو آدم من نیستی. حضرت زمان شناس و جامعه شناس هم بودند و با توجه به اتفاقات جامعه هم بود که فرمودند زمان هم زمانه من نیست. زمان یعنی مردم و افکار عمومی غالباً به چه چیزی متوجه هستند، پس زمان یعنی فرهنگ جامعه و امور نهادینه شده در فرهنگ جامعه. مردم بر اساس تلقیها و برداشتهای خودشان فکر میکنند. قرآن کتاب زمانسازی و جامعه سازی است و کتاب انسان سازی. قرآن بصیرت برای زمانشناسی به ما میدهد. امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه فرمودند علم را کسی حمل میکند که اهل بصیرت و صبر باشد. صبر یک مفهوم اجتماعی است، چون صبر فردی دردی را دوا نمیکند، بلکه انسان تحت ستم مستکبران صبرش بیشتر میشود. صبر فردی گاهی مهلکه صبر اجتماعی است، ما باید زمان را در اختیار امام زمان عجل الله قرار بدهیم. خدا از همان ابتدا خواسته که ما را خلیفه الله تربیت کند. انتظار امام صادق علیه السلام این است که آدمش پایش را روی تقوا نگذارد. در کلامی از امیرالمومنین علیه السلام داریم که حضرت میفرمایند: مردم بیشتر شبیه زمانشان هستند تا شبیه به پدر و مادرشان. زمانسازی به این صورت است که ما اول بپذیریم اجتماعی باشیم و بعد برویم جامعه را اداره کنیم. بهترین ترفند ابلیس این است که ما کار خوب و زمان کار خوب را در زمان خودش انجام ندهیم.
در تاریخ امام صادق علیه السلام تحول عجیبی رخ داد و آن این بود که حکومت از دست بنی امیه و ادامه آنها یعنی بنی مروان به دست بنی العباس افتاد، این تغییر جریان سلطنت و حکومت، فرصتی را ایجاد کرد تا امام صادق علیه السلام بیشترین موقعیت را برای نشر معارف دینی پیدا کنند. ولی جالب این بود که این تغییر به اسم محبت اهل بیت علیهم السلام رخ داد و این تغییر حکومتی که در زمان امام صادق علیه السلام واقع شد به بهانه محبت اهل بیت علیهم السلام بود. در آن زمان علیه بنی امیه و بنی مروان شعارهایی داده میشد که اینها دشمنان اهل بیت هستند. ابومسلم خراسانی یکی از نقش آفرینان اساسی بود که برای امام صادق علیه السلام نامه نوشت و حضرت در پاسخ فرمودند: زمان و تو آدم من نیستید و زمانه هم زمان من نیست. چون ابومسلم خراسانی هدفمند کار میکرد و کاری به تقوا نداشت و حاضر بود برای رسیدن به هدف حتی هزاران نفر را بکشد، به همین دلیل حضرت فرمودند تو آدم من نیستی. حضرت زمان شناس و جامعه شناس هم بودند و با توجه به اتفاقات جامعه هم بود که فرمودند زمان هم زمانه من نیست. زمان یعنی مردم و افکار عمومی غالباً به چه چیزی متوجه هستند، پس زمان یعنی فرهنگ جامعه و امور نهادینه شده در فرهنگ جامعه. مردم بر اساس تلقیها و برداشتهای خودشان فکر میکنند. قرآن کتاب زمانسازی و جامعه سازی است و کتاب انسان سازی. قرآن بصیرت برای زمانشناسی به ما میدهد. امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه فرمودند علم را کسی حمل میکند که اهل بصیرت و صبر باشد. صبر یک مفهوم اجتماعی است، چون صبر فردی دردی را دوا نمیکند، بلکه انسان تحت ستم مستکبران صبرش بیشتر میشود. صبر فردی گاهی مهلکه صبر اجتماعی است، ما باید زمان را در اختیار امام زمان عجل الله قرار بدهیم. خدا از همان ابتدا خواسته که ما را خلیفه الله تربیت کند. انتظار امام صادق علیه السلام این است که آدمش پایش را روی تقوا نگذارد. در کلامی از امیرالمومنین علیه السلام داریم که حضرت میفرمایند: مردم بیشتر شبیه زمانشان هستند تا شبیه به پدر و مادرشان. زمانسازی به این صورت است که ما اول بپذیریم اجتماعی باشیم و بعد برویم جامعه را اداره کنیم. بهترین ترفند ابلیس این است که ما کار خوب و زمان کار خوب را در زمان خودش انجام ندهیم.
تاکنون نظری ثبت نشده است