display result search
سخنرانی دکتر ابوالفضل اقبالی با موضوع «انقلاب اسلامی و نگاه به زن»، سال 1404
منظرِ انقلاب اسلامی به مقولهی زن، از بسترِ یک فلسفهی تاریخِ تمدنی نشأت میگیرد که رهبران انقلاب، از جمله حضرت آقا، همواره تاریخ را صحنهی نزاع و مناقشات تمدنی دیدهاند. این ستیز، که از صدر تاریخ تا امروز میان دو جریان حق و باطل جریان داشته، امروز در قامت نزاع تمدن اسلامی و تمدن غرب (مدرن) متجلی است.
عرصهی اصلی منازعه و تصویر زن
تصویرِ زن، به مثابهٔ یکی از مهمترین عرصههای این منازعهٔ تمدنی، در کانون رقابت قرار دارد. در این آوردگاه، تمدن غرب میکوشد تا جمهوری اسلامی را با ساختن تصویری منفی مبنی بر ظلم به زن (مانند جنس دوم بودن، اجباری بودن حجاب، و محرومیت از پیشرفت) و تضعیف جایگاه او، به حاشیه براند.
در مقابل، انقلاب اسلامی نه تنها موضع دفاعی ندارد، بلکه با طرح بحث پرسش از غرب، برتری خود را در زمینهی الگوی زن اعلام میدارد. این مقابله، مستلزم تأکید بر حضور و ظهور اجتماعی، علمی، سیاسی و فرهنگی زنان است.
فقه تمدنی و حضور زن در جامعه
در این راستا، حضرت آقا بر خوانش تمدنی از فقه تأکید دارند. این بدان معناست که مسائل مربوط به زنان، نظیر ورزش بانوان، تنها در ساحت فقه فردی بررسی نمیشود، بلکه بر اساس فقه اجتماعی و سیاسی و کارکرد آن در نزاع تمدنی، مورد توجه قرار میگیرد. حضور زن باحجاب در میادین مختلف، ابزاری است برای اثبات کذب بودن ادعاهای غرب و مخابرهی این پیام به عالم که زن ایرانی با حفظ حجاب به قلل پیشرفتهای علمی، اقتصادی و ورزشی دست یافته است.
الگوی سوم زن و تمایزات آن
الگوی مورد نظر انقلاب اسلامی، «الگوی سوم زن» نامیده میشود. دال مرکزی و هستهی اصلی این الگو، «زنِ مجاهد» و «زنِ مسئول» است؛ زنی که باور به تکلیف و مسئولیت خود در این حرکت تاریخی دارد و به دنبال «قیام لله» است.
این الگو با دو الگوی رقیبِ خود متمایز است:
1. زن شرقی: موجودی منفعل که در حاشیهی تاریخ محصور مانده و به خود اجازهٔ دخالت در مناسبات اجتماعی و تاریخی را نمیدهد.
2. زن غربی (مدرن): زنی که از انسانیت و ظرفیتهای زنانگیاش تهی شده و به سطح نازلی از جنبههای جنسی تقلیل یافته است. اگرچه زن غربی ممکن است رئیسجمهور یا وزیر شود، اما عملاً در ساختارهای مردانهساخته ذیل ارادهی مردان کنشگری میکند و عاملیت مؤثر ندارد.
محورهای مأموریت زن مجاهد
نگاه انقلاب اسلامی به مشارکت زن در جامعه، از نیاز جامعه به زن آغاز میشود، نه صرفاً از نیازهای صنفی یا فردی زن به جامعه (که رویکرد فمینیستی است). جامعهای که تنها توسط مردان ساخته شود، متعادل نیست و حرکتش به در و دیوار میخورد.
زن مجاهد برای تعریف مأموریت خود باید چند محور را در نظر بگیرد:
• وضعیت انقلاب اسلامی: مأموریت باید در نسبت با خلاءهای جدی و مسائل روز زمینِ انقلاب اسلامی در عرصههای مختلف (اقتصاد، علم، فرهنگ و غیره) تعریف شود.
• ظرفیتها و توانمندیهای شخصی: شامل استعدادها، تواناییها و همچنین محدودیتها (مانند عدم همراهی همسر یا داشتن فرزندان خردسال) است.
• علایق و ترجیحات: انتخاب مأموریت نباید زورچپانی باشد و باید با تمایلات فردی (مانند علاقه به اقتصاد، هنر یا سیاست) همخوانی داشته باشد.
نقش زن الگوی سوم، در این مسیرِ حرکتی، مسئولیتپذیری و احساس تکلیف است. اگرچه مدیریت امر خانه (به معنای مدیریت اعضای خانواده و تربیت فرزند) مهمترین نقش زن است، اما در صورت وجود ظرفیت و عدم ایجاد خلل در این وظیفه، زن موظف به کنشگری در مقیاسهای اجتماعی (مانند جهاد تبیین یا فعالیت محلی) نیز هست. در این راستا، وظایفی چون ظرف شستن و غذا پختن، وظیفهی ذاتی زن نیست و مردان باید برای همراهی زن مجاهد، در این امور شریک شوند.
منظرِ انقلاب اسلامی به مقولهی زن، از بسترِ یک فلسفهی تاریخِ تمدنی نشأت میگیرد که رهبران انقلاب، از جمله حضرت آقا، همواره تاریخ را صحنهی نزاع و مناقشات تمدنی دیدهاند. این ستیز، که از صدر تاریخ تا امروز میان دو جریان حق و باطل جریان داشته، امروز در قامت نزاع تمدن اسلامی و تمدن غرب (مدرن) متجلی است.
عرصهی اصلی منازعه و تصویر زن
تصویرِ زن، به مثابهٔ یکی از مهمترین عرصههای این منازعهٔ تمدنی، در کانون رقابت قرار دارد. در این آوردگاه، تمدن غرب میکوشد تا جمهوری اسلامی را با ساختن تصویری منفی مبنی بر ظلم به زن (مانند جنس دوم بودن، اجباری بودن حجاب، و محرومیت از پیشرفت) و تضعیف جایگاه او، به حاشیه براند.
در مقابل، انقلاب اسلامی نه تنها موضع دفاعی ندارد، بلکه با طرح بحث پرسش از غرب، برتری خود را در زمینهی الگوی زن اعلام میدارد. این مقابله، مستلزم تأکید بر حضور و ظهور اجتماعی، علمی، سیاسی و فرهنگی زنان است.
فقه تمدنی و حضور زن در جامعه
در این راستا، حضرت آقا بر خوانش تمدنی از فقه تأکید دارند. این بدان معناست که مسائل مربوط به زنان، نظیر ورزش بانوان، تنها در ساحت فقه فردی بررسی نمیشود، بلکه بر اساس فقه اجتماعی و سیاسی و کارکرد آن در نزاع تمدنی، مورد توجه قرار میگیرد. حضور زن باحجاب در میادین مختلف، ابزاری است برای اثبات کذب بودن ادعاهای غرب و مخابرهی این پیام به عالم که زن ایرانی با حفظ حجاب به قلل پیشرفتهای علمی، اقتصادی و ورزشی دست یافته است.
الگوی سوم زن و تمایزات آن
الگوی مورد نظر انقلاب اسلامی، «الگوی سوم زن» نامیده میشود. دال مرکزی و هستهی اصلی این الگو، «زنِ مجاهد» و «زنِ مسئول» است؛ زنی که باور به تکلیف و مسئولیت خود در این حرکت تاریخی دارد و به دنبال «قیام لله» است.
این الگو با دو الگوی رقیبِ خود متمایز است:
1. زن شرقی: موجودی منفعل که در حاشیهی تاریخ محصور مانده و به خود اجازهٔ دخالت در مناسبات اجتماعی و تاریخی را نمیدهد.
2. زن غربی (مدرن): زنی که از انسانیت و ظرفیتهای زنانگیاش تهی شده و به سطح نازلی از جنبههای جنسی تقلیل یافته است. اگرچه زن غربی ممکن است رئیسجمهور یا وزیر شود، اما عملاً در ساختارهای مردانهساخته ذیل ارادهی مردان کنشگری میکند و عاملیت مؤثر ندارد.
محورهای مأموریت زن مجاهد
نگاه انقلاب اسلامی به مشارکت زن در جامعه، از نیاز جامعه به زن آغاز میشود، نه صرفاً از نیازهای صنفی یا فردی زن به جامعه (که رویکرد فمینیستی است). جامعهای که تنها توسط مردان ساخته شود، متعادل نیست و حرکتش به در و دیوار میخورد.
زن مجاهد برای تعریف مأموریت خود باید چند محور را در نظر بگیرد:
• وضعیت انقلاب اسلامی: مأموریت باید در نسبت با خلاءهای جدی و مسائل روز زمینِ انقلاب اسلامی در عرصههای مختلف (اقتصاد، علم، فرهنگ و غیره) تعریف شود.
• ظرفیتها و توانمندیهای شخصی: شامل استعدادها، تواناییها و همچنین محدودیتها (مانند عدم همراهی همسر یا داشتن فرزندان خردسال) است.
• علایق و ترجیحات: انتخاب مأموریت نباید زورچپانی باشد و باید با تمایلات فردی (مانند علاقه به اقتصاد، هنر یا سیاست) همخوانی داشته باشد.
نقش زن الگوی سوم، در این مسیرِ حرکتی، مسئولیتپذیری و احساس تکلیف است. اگرچه مدیریت امر خانه (به معنای مدیریت اعضای خانواده و تربیت فرزند) مهمترین نقش زن است، اما در صورت وجود ظرفیت و عدم ایجاد خلل در این وظیفه، زن موظف به کنشگری در مقیاسهای اجتماعی (مانند جهاد تبیین یا فعالیت محلی) نیز هست. در این راستا، وظایفی چون ظرف شستن و غذا پختن، وظیفهی ذاتی زن نیست و مردان باید برای همراهی زن مجاهد، در این امور شریک شوند.
تاکنون نظری ثبت نشده است