display result search
- 7406
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 178 سوره بقره
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع سوره بقره آیه 178
«قصاص» از ریشه «قصّ» به معناى پیگیرى است. لذا به داستان دنباله دار و پى در پى «قصّه» مى گویند. پیگیرى قتل تا مجازات قاتل را «قصاص» گویند.
در هر اجتماعى گاه و بیگاه قتلى صورت مى گیرد، یک دین جامع و کامل همانند اسلام، در قبال چنین حوادثى باید طرح و برنامه عادلانه و منطقى ارائه دهد که بتواند جلوى ازدیاد و تکرار چنین حوادث و همچنین جلوى انتقام هاى نابجا و احیاناً سوءاستفاده ها را بگیرد، تا قاتلان، جسور نشوند وخون مظلوم به هدر نرود.
در جاهلیّت قبل از اسلام، گاه به خاطر کشته شدن یک نفر، قبیله اى به خاک و خون کشیده مى شد و جنگ هاى طولانى به راه مى افتاد. اسلام با طرحى که در این آیه مطرح شده، هم حفاظت خون مردم و هم رضایت طرفین و رعایت حدود و اندازه را در نظر گرفته است. البتّه قانون قصاص، حکم الهى نیست که قابل عفو و اغماض نباشد، بلکه حقّى است براى صاحبان خون که مى توانند با گرفتن دیه و یا بدون آن، از حقّ خود صرفنظر کنند.
سؤال: چرا در قانون قصاص، جنسیّت مطرح است؟ اگر قاتل مرد و مقتول زن باشد، مرد را قصاص نمى کنند؟
پاسخ: قتل زن و مرد، از نظر الهى و انسانى و کیفر اخروى یکسان است، لکن در کیفر دنیوى فرق دارد و این به خاطر آن است که معمولا مرد نان آور خانه و قتل او سبب ضربه اقتصادى به خانواده است و قانون براساس نوع است، نه موارد نادر که ممکن است زنى نان آور باشد.
پیام ها
1- براى تحقّق احکام دینى، حکومت دینى لازم است. اجراى قانون قصاص بدون قدرت و حکومت، امکان ندارد. «یا ایّها الّذین آمنوا...»
2- در قانون قصاص، اصول تساوى و عدالت مورد توجّه است. «الحُرّ بالحُرّ و العبد بالعبد و الاُنثى بالاُنثى...»
3- قاطعیّت و عطوفت در کنار هم لازم است. «فمن عفى له من اخیه» گویا اولیاى مقتول، برادر قاتل هستند و قاتل، از مرز اسلام و اخوت بیرون نمى رود.
4- حقوق اسلامى، آمیخته با اخلاق اسلامى است. «کتب علیکم القصاص... فمن عفى»
5 - اسلام، نه مانند یهود تنها راه را قصاص مىداند و نه همچون مسیحیّت بهترین راه را عفو مى شناسد، بلکه راه هاى مختلفى مثل قصاص، خونبها و عفو را مطرح مى کند. «کتب علیکم القصاص... فمن عفى»
6- جواز عفو قاتل و تبدیل قصاص به گرفتن خونبها، براى تربیت شماست. «تخفیف من ربّکم»
7- تجاوز از حدود الهى و سوءاستفاده از آن ممنوع است. «فمن اعتدى علیه... فله عذاب الیم»
8 - اگر در قانونى تخفیف قرار دادید، جلو سوء استفاده ها را بگیرید. «ذلک تخفیف... فمن اعتدى»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
«قصاص» از ریشه «قصّ» به معناى پیگیرى است. لذا به داستان دنباله دار و پى در پى «قصّه» مى گویند. پیگیرى قتل تا مجازات قاتل را «قصاص» گویند.
در هر اجتماعى گاه و بیگاه قتلى صورت مى گیرد، یک دین جامع و کامل همانند اسلام، در قبال چنین حوادثى باید طرح و برنامه عادلانه و منطقى ارائه دهد که بتواند جلوى ازدیاد و تکرار چنین حوادث و همچنین جلوى انتقام هاى نابجا و احیاناً سوءاستفاده ها را بگیرد، تا قاتلان، جسور نشوند وخون مظلوم به هدر نرود.
در جاهلیّت قبل از اسلام، گاه به خاطر کشته شدن یک نفر، قبیله اى به خاک و خون کشیده مى شد و جنگ هاى طولانى به راه مى افتاد. اسلام با طرحى که در این آیه مطرح شده، هم حفاظت خون مردم و هم رضایت طرفین و رعایت حدود و اندازه را در نظر گرفته است. البتّه قانون قصاص، حکم الهى نیست که قابل عفو و اغماض نباشد، بلکه حقّى است براى صاحبان خون که مى توانند با گرفتن دیه و یا بدون آن، از حقّ خود صرفنظر کنند.
سؤال: چرا در قانون قصاص، جنسیّت مطرح است؟ اگر قاتل مرد و مقتول زن باشد، مرد را قصاص نمى کنند؟
پاسخ: قتل زن و مرد، از نظر الهى و انسانى و کیفر اخروى یکسان است، لکن در کیفر دنیوى فرق دارد و این به خاطر آن است که معمولا مرد نان آور خانه و قتل او سبب ضربه اقتصادى به خانواده است و قانون براساس نوع است، نه موارد نادر که ممکن است زنى نان آور باشد.
پیام ها
1- براى تحقّق احکام دینى، حکومت دینى لازم است. اجراى قانون قصاص بدون قدرت و حکومت، امکان ندارد. «یا ایّها الّذین آمنوا...»
2- در قانون قصاص، اصول تساوى و عدالت مورد توجّه است. «الحُرّ بالحُرّ و العبد بالعبد و الاُنثى بالاُنثى...»
3- قاطعیّت و عطوفت در کنار هم لازم است. «فمن عفى له من اخیه» گویا اولیاى مقتول، برادر قاتل هستند و قاتل، از مرز اسلام و اخوت بیرون نمى رود.
4- حقوق اسلامى، آمیخته با اخلاق اسلامى است. «کتب علیکم القصاص... فمن عفى»
5 - اسلام، نه مانند یهود تنها راه را قصاص مىداند و نه همچون مسیحیّت بهترین راه را عفو مى شناسد، بلکه راه هاى مختلفى مثل قصاص، خونبها و عفو را مطرح مى کند. «کتب علیکم القصاص... فمن عفى»
6- جواز عفو قاتل و تبدیل قصاص به گرفتن خونبها، براى تربیت شماست. «تخفیف من ربّکم»
7- تجاوز از حدود الهى و سوءاستفاده از آن ممنوع است. «فمن اعتدى علیه... فله عذاب الیم»
8 - اگر در قانونى تخفیف قرار دادید، جلو سوء استفاده ها را بگیرید. «ذلک تخفیف... فمن اعتدى»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است