- 5400
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 1 - 5 سوره اعلی
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره اعلی- آیه 1-5
سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى
الَّذِى خَلَقَ فَسَوَّى
وَالَّذِى قَدَّرَ فَهَدَى
وَالَّذِى أَخْرَجَ الْمَرْعَى
فَجَعَلَهُ غُثَآءً أَحْوَى
ترجمه
نام پروردگار بلندمرتبه ات را به پاکى یاد کن.
همان که آفرید و سامان بخشید.
و آنکه (هر چیز را) اندازه اى نهاد و هدایت کرد.
آنکه (گیاه) چراگاه را رویانید.
و سرانجام آن را خشک و تیره کرد.
تسبیحِ نام خدا، یعنى نه فقط براى ذات خداوند، شریک قائل نشویم، بلکه حتّى براى نام او نیز شریک نیاوریم و نام دیگران را هم ردیف نام خداوند قرار ندهیم. چنانکه برخى گروههاى التقاطى مى گفتند: «به نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران»
در قرآن و حدیث نشانه هاى زیادى است که اسلام به محترم شمردن نامهاى مقدّس عنایت دارد. چنانکه در این سوره مى فرماید: علاوه بر تسبیح ذات، اسم پروردگار را هم باید منزه بدانى. در جاى دیگر مى فرماید: نام پیامبر را مثل نامهاى خودتان ساده نبرید: «لاتجعلوا دعاء الرسول کدعاء بعضکم بعضا» در جاى دیگر مىفرماید: چرا فرشتگان را به نام زن مىخوانند: «لیسمّون الملائکة تسمیة الانثى» و پیامبر اسلام نامهاى نامناسب یاران را تغییر مىدادند.
مسئله آفرینش و هدایت، در آیه پنجاه سوره طه نیز آمده است، آنجا که فرعون از حضرت موسى (ع) پرسید: پروردگار شما کیست؟ گفت: «ربّنا الّذى اعطى کلّ شىء خلقه ثم هَدى» ناگفته پیداست که مراد از این هدایت، هدایت تکوینى است که خداوند در موجودات قرار داده است. مثلا ساختمان بدن مادر را به گونهاى هدایت کرد که شیر تولید کند و نوزاد را هدایت کرد که به سراغ سینه مادر رفته و شیر بمکد.
هدایت تکوینى موجودات با مرور زمان بهتر فهمیده مى شود. همین امر است که هزاران دانشمند را به تحقیق وا داشته که چگونه پرندگان یا ماهىها حتّى اگر صدها کیلومتر از جاى خود دور شوند باز به محل خود بر مىگردند. هدایت الهى در هر موجودى چیزى قرار داده که او را به راه تکامل خود پیش مىبرد. ذرات خاک میوه مى شود، میوه نطفه و سپس انسان، دوباره جسم انسان، خاک مىشود.
«سَوّى» به معناى نظام بخشیدن است. از نظام کهکشانها گرفته تا نظام حاکم بر یک حشره ذرّهبینى. «غُثاء» یعنى گیاه خشک و خاشاک و «أحوى» به معناى سبزى است که رو به سیاهى باشد.
حتّى یک برگ کوچک و خاشاک ناچیز هم به حال خود رها شده نیست. سبزه زارى که در دید ما خشک و تیره مى شود، در نظام هدایت الهى است، زیرا همان برگهاى خشکیده به ماده دیگرى تبدیل مى شود که براى قوت و قوّت زمین و درخت لازم است یا در شرایط انبوه تبدیل به زغال سنگ شده و یا آثار مفید دیگرى در خاک دارد.
پیام ها
1- نام خداوند مقدّس است. از هرگونه بى احترامى به نام او پرهیز کنید. «سبّح اسم ربّک»
2- اوصاف ناشایست را در کنار نام خدا قرار ندهید. «سبّح اسم ربّک»
3- نامهاى اختصاصى خداوند را بر دیگران ننهید. «سبح اسم ربّک»
4- تسبیح او سبب رشد و پرورش شما است. «سبح اسم ربّک»
5 - مسئولیّت شرک زدایى در درجه اول به دوش رهبر آسمانى و سپس بر عهده همه مؤمنان است. «سبّح»
6- توحید کامل در پرتو تنزیه ذات و تسبیح نام اوست. «سبّح اسم ربّک»
7- خداوند، از هرچه گفته و نوشته و تصور شود، برتر است. او در همه کمالات برتر است. «ربّک الاعلى»
8 - خداوند، فقط خالق نیست، بلکه علاوه بر آن نظام بخش هستى و موجودات نیز مىباشد. «خلق فَسَوّى»
9- ظرفیّت و هدایت موجودات، دلیل بر هدفمندى آفرینش است. «قدّر فَهدى»
10- فرمانهاى الهى همراه با حکمت و دلیل است. نام خدا را تسبیح کن، زیرا او اعلى است، آفرید و سامان داد و هدایت کرد «سبّح... الاعلى، خلق فسوّى و الّذى قدّر فهدى»
11- هدایت تکوینى آفریده ها در چهره هاى مختلفى است، گاهى سبز و گاهى خشک ولى هر دو در مدار هدایت است. «اخرج المرعى فجعله غثاء احوى»
توضیحات
سیماى سوره اعلى
این سوره نوزده آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
سوره هایى را که با فرمان تسبیح خداوند آغاز مىشود، مسبّحات گویند و سوره اعلى، آخرین سوره از سور مسبّحات است.
نام سوره، برگرفته از آیه اول است که خداوند را با وصفِ «اعلى» توصیف مى کند. مطالب سوره به دو بخش تقسیم مىشود که بخش اول، خطاب به پیامبر گرامى اسلام و بخش دوم درباره مؤمنان و کافران و عوامل سعادت و شقاوت این دو گروه است.
در روایات سفارش شده است که در نماز عید (فطر و قربان)، در رکعت اول سوره اعلى خوانده شود.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى
الَّذِى خَلَقَ فَسَوَّى
وَالَّذِى قَدَّرَ فَهَدَى
وَالَّذِى أَخْرَجَ الْمَرْعَى
فَجَعَلَهُ غُثَآءً أَحْوَى
ترجمه
نام پروردگار بلندمرتبه ات را به پاکى یاد کن.
همان که آفرید و سامان بخشید.
و آنکه (هر چیز را) اندازه اى نهاد و هدایت کرد.
آنکه (گیاه) چراگاه را رویانید.
و سرانجام آن را خشک و تیره کرد.
تسبیحِ نام خدا، یعنى نه فقط براى ذات خداوند، شریک قائل نشویم، بلکه حتّى براى نام او نیز شریک نیاوریم و نام دیگران را هم ردیف نام خداوند قرار ندهیم. چنانکه برخى گروههاى التقاطى مى گفتند: «به نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران»
در قرآن و حدیث نشانه هاى زیادى است که اسلام به محترم شمردن نامهاى مقدّس عنایت دارد. چنانکه در این سوره مى فرماید: علاوه بر تسبیح ذات، اسم پروردگار را هم باید منزه بدانى. در جاى دیگر مى فرماید: نام پیامبر را مثل نامهاى خودتان ساده نبرید: «لاتجعلوا دعاء الرسول کدعاء بعضکم بعضا» در جاى دیگر مىفرماید: چرا فرشتگان را به نام زن مىخوانند: «لیسمّون الملائکة تسمیة الانثى» و پیامبر اسلام نامهاى نامناسب یاران را تغییر مىدادند.
مسئله آفرینش و هدایت، در آیه پنجاه سوره طه نیز آمده است، آنجا که فرعون از حضرت موسى (ع) پرسید: پروردگار شما کیست؟ گفت: «ربّنا الّذى اعطى کلّ شىء خلقه ثم هَدى» ناگفته پیداست که مراد از این هدایت، هدایت تکوینى است که خداوند در موجودات قرار داده است. مثلا ساختمان بدن مادر را به گونهاى هدایت کرد که شیر تولید کند و نوزاد را هدایت کرد که به سراغ سینه مادر رفته و شیر بمکد.
هدایت تکوینى موجودات با مرور زمان بهتر فهمیده مى شود. همین امر است که هزاران دانشمند را به تحقیق وا داشته که چگونه پرندگان یا ماهىها حتّى اگر صدها کیلومتر از جاى خود دور شوند باز به محل خود بر مىگردند. هدایت الهى در هر موجودى چیزى قرار داده که او را به راه تکامل خود پیش مىبرد. ذرات خاک میوه مى شود، میوه نطفه و سپس انسان، دوباره جسم انسان، خاک مىشود.
«سَوّى» به معناى نظام بخشیدن است. از نظام کهکشانها گرفته تا نظام حاکم بر یک حشره ذرّهبینى. «غُثاء» یعنى گیاه خشک و خاشاک و «أحوى» به معناى سبزى است که رو به سیاهى باشد.
حتّى یک برگ کوچک و خاشاک ناچیز هم به حال خود رها شده نیست. سبزه زارى که در دید ما خشک و تیره مى شود، در نظام هدایت الهى است، زیرا همان برگهاى خشکیده به ماده دیگرى تبدیل مى شود که براى قوت و قوّت زمین و درخت لازم است یا در شرایط انبوه تبدیل به زغال سنگ شده و یا آثار مفید دیگرى در خاک دارد.
پیام ها
1- نام خداوند مقدّس است. از هرگونه بى احترامى به نام او پرهیز کنید. «سبّح اسم ربّک»
2- اوصاف ناشایست را در کنار نام خدا قرار ندهید. «سبّح اسم ربّک»
3- نامهاى اختصاصى خداوند را بر دیگران ننهید. «سبح اسم ربّک»
4- تسبیح او سبب رشد و پرورش شما است. «سبح اسم ربّک»
5 - مسئولیّت شرک زدایى در درجه اول به دوش رهبر آسمانى و سپس بر عهده همه مؤمنان است. «سبّح»
6- توحید کامل در پرتو تنزیه ذات و تسبیح نام اوست. «سبّح اسم ربّک»
7- خداوند، از هرچه گفته و نوشته و تصور شود، برتر است. او در همه کمالات برتر است. «ربّک الاعلى»
8 - خداوند، فقط خالق نیست، بلکه علاوه بر آن نظام بخش هستى و موجودات نیز مىباشد. «خلق فَسَوّى»
9- ظرفیّت و هدایت موجودات، دلیل بر هدفمندى آفرینش است. «قدّر فَهدى»
10- فرمانهاى الهى همراه با حکمت و دلیل است. نام خدا را تسبیح کن، زیرا او اعلى است، آفرید و سامان داد و هدایت کرد «سبّح... الاعلى، خلق فسوّى و الّذى قدّر فهدى»
11- هدایت تکوینى آفریده ها در چهره هاى مختلفى است، گاهى سبز و گاهى خشک ولى هر دو در مدار هدایت است. «اخرج المرعى فجعله غثاء احوى»
توضیحات
سیماى سوره اعلى
این سوره نوزده آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
سوره هایى را که با فرمان تسبیح خداوند آغاز مىشود، مسبّحات گویند و سوره اعلى، آخرین سوره از سور مسبّحات است.
نام سوره، برگرفته از آیه اول است که خداوند را با وصفِ «اعلى» توصیف مى کند. مطالب سوره به دو بخش تقسیم مىشود که بخش اول، خطاب به پیامبر گرامى اسلام و بخش دوم درباره مؤمنان و کافران و عوامل سعادت و شقاوت این دو گروه است.
در روایات سفارش شده است که در نماز عید (فطر و قربان)، در رکعت اول سوره اعلى خوانده شود.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان
کاربر مهمان