- 417
- 1000
- 1000
- 1000
راه دستیابی به ارزش های انسانی و الهی، جلسه چهاردهم
سخنرانی از آیت الله محمد امامی کاشانی با موضوع «راه دستیابی به ارزش های انسانی و الهی»، جلسه چهاردهم، سال 1361
انسان در قرآن کریم چه ابعاد و مشخصاتی دارد؛ انسان و بعد عبادت. عبادت ضرورت و نیاز انسان هست. یکی از مفاهیم عبادت مفهوم جهاد و پیکار در راه خداست.
بهشت در مقابل لذت عشق و شوق و حرکت به سمت لایتناهی بی ارزش است.
فقها جهاد را بر سه قسم تقسیم می کنند: جهاد با مشرکین، جهاد با اهل کتاب، جهاد با بغات. مشرکین آنها هستند که خدا را به یگانگی نمی پذیرند و بت را پرستش می کنند. اهل کتاب کسانی هستند که خدا را قبول داشته و عیسی بن مریم را به نبوت و موسی بن عمران را به پیامبری پذیرفته اند. بغات یعنی مسلمینی که ستم می کنند بر مسلمین دیگر و بر ولی و امام مسلمین تهاجم و طغیان می کنند.
درباره چگونگی جهاد با سه قسم فوق در قرآن، روایات، سیره رسول خدا (ص) و در شیوه آموزنده ائمه اطهار (ع) بیان شده است. در آیه 9 سوره هجرات به بغات اشاره دارد. "وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا ۖ فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَىٰ فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّىٰ تَفِیءَ إِلَىٰ أَمْرِ اللَّهِ ۚ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا ۖ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ". و اگر دو گروه از مؤمنان به نزاع و جنگ پرداختند، پس میان آنان صلح و آشتى برقرار کنید. سپس اگر یکى از دو گروه بر دیگرى تجاوز کرد، با متجاوز بجنگید تا به فرمان خداوند بازگردد. پس اگر متجاوز بازگشت (و دست از تجاوز برداشت)، میان آن دو گروه به عدالت صلح برقرار کنید و عدالت ورزید که خداوند عدالتپیشگان را دوست دارد.
بغات مانند خوارج نهروان که علیه امیر مؤمنان قیام و تجاوز کردند و نظیر آن در صفین و جمل است. همچنین آیه 38 تا 41 سوره حج به شرایط و چگونگی جهاد با سه قسم مشرکین و اهل کتاب و بغات اشاره می کند. "إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ". قطعاً خداوند از کسانى که ایمان آوردهاند دفاع مىکند، بىشک خداوند هیچ خیانتکار ناسپاسى را دوست ندارد. "أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ". به کسانى که همواره و مظلومانه مورد تهاجم و قتل عام قرار گرفتهاند، اجازه دفاع و جهاد داده شده است و البتّه خداوند بر یارى آنان قادر است. "الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا ۗ وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ". آن مؤمنانی که به ناحق از خانههاشان آواره شده (و جرمی نداشتند) جز آنکه میگفتند پروردگار ما خدای یکتاست؛ و اگر خدا (رخصت جنگ ندهد و) دفع شر بعضی از مردم را به بعض دیگر نکند همانا صومعهها و دیرها و کنشتها و مساجدی که در آن (نماز و) ذکر خدا بسیار میشود همه خراب و ویران شود. و هر که خدا را یاری کند البته خدا او را یاری خواهد کرد، که خدا را منتهای اقتدار و توانایی است. "الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ ۗ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ". (آنان که خدا را یاری میکنند) آنهایی هستند که اگر در روی زمین به آنان اقتدار و تمکین دهیم نماز به پا میدارند و زکات میدهند و امر به معروف و نهی از منکر میکنند و (از هیچ کس جز خدا نمیترسند چون میدانند که) عاقبت کارها به دست خداست. هر کس که کارش کار خدایی باشد، کارش عاقبت دارد. جلو باطل را گرفتن از وظایف هر مومن و مسلمانی است.
انسان در قرآن کریم چه ابعاد و مشخصاتی دارد؛ انسان و بعد عبادت. عبادت ضرورت و نیاز انسان هست. یکی از مفاهیم عبادت مفهوم جهاد و پیکار در راه خداست.
بهشت در مقابل لذت عشق و شوق و حرکت به سمت لایتناهی بی ارزش است.
فقها جهاد را بر سه قسم تقسیم می کنند: جهاد با مشرکین، جهاد با اهل کتاب، جهاد با بغات. مشرکین آنها هستند که خدا را به یگانگی نمی پذیرند و بت را پرستش می کنند. اهل کتاب کسانی هستند که خدا را قبول داشته و عیسی بن مریم را به نبوت و موسی بن عمران را به پیامبری پذیرفته اند. بغات یعنی مسلمینی که ستم می کنند بر مسلمین دیگر و بر ولی و امام مسلمین تهاجم و طغیان می کنند.
درباره چگونگی جهاد با سه قسم فوق در قرآن، روایات، سیره رسول خدا (ص) و در شیوه آموزنده ائمه اطهار (ع) بیان شده است. در آیه 9 سوره هجرات به بغات اشاره دارد. "وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا ۖ فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَىٰ فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّىٰ تَفِیءَ إِلَىٰ أَمْرِ اللَّهِ ۚ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا ۖ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ". و اگر دو گروه از مؤمنان به نزاع و جنگ پرداختند، پس میان آنان صلح و آشتى برقرار کنید. سپس اگر یکى از دو گروه بر دیگرى تجاوز کرد، با متجاوز بجنگید تا به فرمان خداوند بازگردد. پس اگر متجاوز بازگشت (و دست از تجاوز برداشت)، میان آن دو گروه به عدالت صلح برقرار کنید و عدالت ورزید که خداوند عدالتپیشگان را دوست دارد.
بغات مانند خوارج نهروان که علیه امیر مؤمنان قیام و تجاوز کردند و نظیر آن در صفین و جمل است. همچنین آیه 38 تا 41 سوره حج به شرایط و چگونگی جهاد با سه قسم مشرکین و اهل کتاب و بغات اشاره می کند. "إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ". قطعاً خداوند از کسانى که ایمان آوردهاند دفاع مىکند، بىشک خداوند هیچ خیانتکار ناسپاسى را دوست ندارد. "أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ". به کسانى که همواره و مظلومانه مورد تهاجم و قتل عام قرار گرفتهاند، اجازه دفاع و جهاد داده شده است و البتّه خداوند بر یارى آنان قادر است. "الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا ۗ وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ". آن مؤمنانی که به ناحق از خانههاشان آواره شده (و جرمی نداشتند) جز آنکه میگفتند پروردگار ما خدای یکتاست؛ و اگر خدا (رخصت جنگ ندهد و) دفع شر بعضی از مردم را به بعض دیگر نکند همانا صومعهها و دیرها و کنشتها و مساجدی که در آن (نماز و) ذکر خدا بسیار میشود همه خراب و ویران شود. و هر که خدا را یاری کند البته خدا او را یاری خواهد کرد، که خدا را منتهای اقتدار و توانایی است. "الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ ۗ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ". (آنان که خدا را یاری میکنند) آنهایی هستند که اگر در روی زمین به آنان اقتدار و تمکین دهیم نماز به پا میدارند و زکات میدهند و امر به معروف و نهی از منکر میکنند و (از هیچ کس جز خدا نمیترسند چون میدانند که) عاقبت کارها به دست خداست. هر کس که کارش کار خدایی باشد، کارش عاقبت دارد. جلو باطل را گرفتن از وظایف هر مومن و مسلمانی است.
تاکنون نظری ثبت نشده است