- ۵۷۷۶
- ۱۰۰۰
- ۱۰۰۰
- ۱۰۰۰
تفسیر آیه ۴۴ سوره انعام
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره انعام - آیه ۴۴
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُکِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ أَبْوَبَ کُلِّ شَىْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُواْ أَخَذْنَهُمْ بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ
ترجمه
پس چون اندرزهایى را که به آنان داده شده بود فراموش کردند، درهاى هرگونه نعمت را به رویشان گشودیم (و در رفاه و مادیات غرق شدند) تا آنگاه که به آنچه داده شدند دلخوش کردند، ناگهان آنان را (به عقوبت) گرفتیم پس یکباره محزون و نومید گردیدند.
«مبلسون» از «ابلاس»، به معناى حزن و اندوه همراه با یأس است. حالتى که مجرمان، هنگام پاسخ نیافتن در دادگاه پیدا مى کنند.
در دو آیه قبل فرمود: ما افرادى را گرفتار مى کنیم تا تضرّع کنند، در این آیه مى فرماید: برخى در لحظه هاى گرفتارى هم خدا را فرا... موش مى کنند. «نَسوا ما ذُکّروا...»
در قرآن مى خوانیم: «و عسى اَن تحبّوا شیاً وهو شرّ لکم» ، چه بسا چیزى را دوست دارید، در حالى که براى شما شرّ است و حضرت على (ع) مى فرماید: «اذا رأیت سبحانه یتابع علیک نعمه و أنت تعصیه فاحذره» اگر دیدى خداوند نعمت هایش را بر تو مدام مىدهد، ولى تو گناه مى کنى، پس به هوش باش، چه بسا این لطف ها عاقبت خوشى ندارد.
دنیا و بهره هایش، هم مى تواند براى انسان نعمت باشد، هم نقمت. در آیه مورد بحث، دنیا نقمت به حساب آمده است. امّا ایمان و تقوى، برکات آسمان و زمین را براى اهلش به دنبال دارد، چنانکه در آیه ۹۶ سوره اعراف آمده است: «ولو أنّ أهل القُرى آمنوا واتّقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء والارض»، بنابراین غفلت، درهاى خیر را بر روى انسان مىبندد.
پیامبر اکرم فرمودند: »اذا رأیت اللّه یعطى على المعاصى فان ذلک استدراج منه«، اگر مشاهده کردى که دنیا به کام گنهکاران است خوشحال مباش، زیرا این استدراج الهى و به تدریج هلاکت کردن اوست. و آنگاه حضرت این آیه را تلاوت فرمودند.
امام باقر (ع) در تأویل آیه فرمودند: چون مردم ولایت على بن ابىطالب را ترک کردند و حال آنکه به آن امر شده بودند، «فلمّا نسوا...»، دولت آنان را در دنیا بسط دادیم، «فتحنا علیهم...» تا حضرت قائم (عج) قیام کند، «حتّى... أخذناهم بغتة».
پیام ها
۱- همیشه رفاه زندگى، علامت رحمت نیست، گاهى زمینه عقوبت است. «نسوا - فتحنا»
۲- مهلت دادن به مجرمان و سرگرم شدن خلافکاران، یکى از سنّت هاى الهى است. «فلمّا نَسُوا...فتحنا»
۳- قهر خداوند بعد از اتمام حجّت است. «نَسوا ما ذکّروا...اخذناهم»
۴- تنگناها و گشایش ها به دست خداست. «اخذنا... فتحنا»
۵ - مرگ و قهر الهى، ناگهانى مى آید، پس باید همیشه آماده بود. «بغتة»
۶- شادى عیّاشان، ناگهان به ناله مأیوسانه تبدیل خواهد شد. «فرحوا - مبلسون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن نمایش بیشتر
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُکِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ أَبْوَبَ کُلِّ شَىْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُواْ أَخَذْنَهُمْ بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ
ترجمه
پس چون اندرزهایى را که به آنان داده شده بود فراموش کردند، درهاى هرگونه نعمت را به رویشان گشودیم (و در رفاه و مادیات غرق شدند) تا آنگاه که به آنچه داده شدند دلخوش کردند، ناگهان آنان را (به عقوبت) گرفتیم پس یکباره محزون و نومید گردیدند.
«مبلسون» از «ابلاس»، به معناى حزن و اندوه همراه با یأس است. حالتى که مجرمان، هنگام پاسخ نیافتن در دادگاه پیدا مى کنند.
در دو آیه قبل فرمود: ما افرادى را گرفتار مى کنیم تا تضرّع کنند، در این آیه مى فرماید: برخى در لحظه هاى گرفتارى هم خدا را فرا... موش مى کنند. «نَسوا ما ذُکّروا...»
در قرآن مى خوانیم: «و عسى اَن تحبّوا شیاً وهو شرّ لکم» ، چه بسا چیزى را دوست دارید، در حالى که براى شما شرّ است و حضرت على (ع) مى فرماید: «اذا رأیت سبحانه یتابع علیک نعمه و أنت تعصیه فاحذره» اگر دیدى خداوند نعمت هایش را بر تو مدام مىدهد، ولى تو گناه مى کنى، پس به هوش باش، چه بسا این لطف ها عاقبت خوشى ندارد.
دنیا و بهره هایش، هم مى تواند براى انسان نعمت باشد، هم نقمت. در آیه مورد بحث، دنیا نقمت به حساب آمده است. امّا ایمان و تقوى، برکات آسمان و زمین را براى اهلش به دنبال دارد، چنانکه در آیه ۹۶ سوره اعراف آمده است: «ولو أنّ أهل القُرى آمنوا واتّقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء والارض»، بنابراین غفلت، درهاى خیر را بر روى انسان مىبندد.
پیامبر اکرم فرمودند: »اذا رأیت اللّه یعطى على المعاصى فان ذلک استدراج منه«، اگر مشاهده کردى که دنیا به کام گنهکاران است خوشحال مباش، زیرا این استدراج الهى و به تدریج هلاکت کردن اوست. و آنگاه حضرت این آیه را تلاوت فرمودند.
امام باقر (ع) در تأویل آیه فرمودند: چون مردم ولایت على بن ابىطالب را ترک کردند و حال آنکه به آن امر شده بودند، «فلمّا نسوا...»، دولت آنان را در دنیا بسط دادیم، «فتحنا علیهم...» تا حضرت قائم (عج) قیام کند، «حتّى... أخذناهم بغتة».
پیام ها
۱- همیشه رفاه زندگى، علامت رحمت نیست، گاهى زمینه عقوبت است. «نسوا - فتحنا»
۲- مهلت دادن به مجرمان و سرگرم شدن خلافکاران، یکى از سنّت هاى الهى است. «فلمّا نَسُوا...فتحنا»
۳- قهر خداوند بعد از اتمام حجّت است. «نَسوا ما ذکّروا...اخذناهم»
۴- تنگناها و گشایش ها به دست خداست. «اخذنا... فتحنا»
۵ - مرگ و قهر الهى، ناگهانى مى آید، پس باید همیشه آماده بود. «بغتة»
۶- شادى عیّاشان، ناگهان به ناله مأیوسانه تبدیل خواهد شد. «فرحوا - مبلسون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن نمایش بیشتر
تاکنون نظری ثبت نشده است