- 8463
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 27 سوره قصص
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره قصص - آیه 27
قَالَ إِنِّى أُرِیدُ أَنْ أُنکِحَکَ إِحْدَى ابْنَتَىَّ هَاتَیْنِ عَلَى أَن تَأْجُرَنِى ثَمَانِىَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِندِکَ وَ مَآ أُرِیدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْکَ سَتَجِدُنِى إِن شَآءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ
ترجمه
(حضرت شعیب به موسى) گفت: من قصد دارم تا یکى از این دو دخترم را به همسرى تو درآورم بر این (شرط) که هشت سال براى من کار کنى و اگر (این مدّت را) به ده سال تمام کردى، پس (بسته به خواست و محبّت) از ناحیه توست و من نمى خواهم که بر تو سخت گیرم، به زودى به خواست خداوند، مرا از صالحان خواهى یافت.
ما مى توانیم تمام کارهاى خود را رنگ الهى دهیم، چنانکه قرآن مى فرماید: «صبغةاللّه و مَن أحسن من اللّه صبغة» مثلاً هرگاه صورت خود را مى شوییم، قصد وضو نماییم، هرگاه مى نشینیم مثل پیامبر رو به قبله نشینیم، به جاى مدرک و مقام، براى رضاى خداوند درس بخوانیم، لباسى که براى همسر مى خریم، به مناسبت اعیاد مذهبى همچون عید غدیر یا تولّد حضرت زهرا باشد، هدیه اى که براى فرزند خود مى خریم به مناسبت کسب یک کمال معنوى باشد، همان گونه که در این آیه به جاى هشت سال فرمود: به اندازهى هشت.
پیام ها
1- اگر کارى بر اساس جوانمردى و ضعیف نوازى انجام شود، علاوه بر اجر معنوى، پاداش دنیوى نیز بدنبال دارد. «قال اِنّى اُرید أن اُنکِحُک» (حضرت موسى که تا ساعاتى پیش حتّى بر جان خود ایمن نبود، اینک علاوه بر امنیّت جانى، صاحب زن و زندگى و کار مى شود.)
2- سنّت اى خوب ازدواج (همچون حضور در منزل دختر و گفتگو با حضور پدرش) را از انبیا بیاموزیم. «اِنّ أبى یَدعوک - اِنّى اُرید أن اُنکحک»
3- شناخت داماد پیش از اقدام به ازدواج، امرى ضرورى است. «فلما قَصّ علیه القصص - قال اِنّى اُرید أن اُنکحک» (موسى سرگذشت خود را صادقانه به شعیب گفت و او به موسى اطمینان پیدا کرد، آنگاه پیشنهاد دامادى او را براى دخترش مطرح نمود.)
4- اگر از امین بودن، توانایى و علاقهمندى به کار جوان مطمئن شدیم «القوىّ الامین» نداشتن امکانات و مسکن را مانع ازدواج قرار ندهیم.«اُرید أن اُنکحک»
5 - پیشنهاد ازدواج از جانب پدر دختر مانعى ندارد. «اِنّى اُرید أن اُنکحک»
6- رعایت نوبت میان دختران، و ازدواج دختر بزرگتر قبل از کوچکتر، همهجا ضرورى نیست. «احدى ابنتىّ» (حضرت شعیب به حضرت موسى گفت: مى خواهم یکى از این دو دخترم را به ازدواج تو درآورم وشرط نکرد که دخترِ اوّل باشد یا دوم.)
7- پدر نباید در امر ازدواج میان دختران، تفاوت بگذارد. «اِحدى ابنتىّ هاتین»
8 - دختر و پسر هنگام خواستگارى، مىتوانند در برابر یکدیگر قرار بگیرند. «هاتین»
9- غریزهى جنسى را جدّى بگیریم. حتّى در خانهى نبوّت، براى سلامت محیط خانه و کار، ابتدا به امر ازدواج اقدام و سپس به استخدام توجّه مىشود. «اُرید أن اُنکِحَک - على أن تأجرنى»
10- ازدواج، با مهریه همراه است. «على أن تأجرنى»
11- لازم نیست مهریه مال و ثروت باشد. حضرت شعیب به موسى گفت: دخترم را به ازدواج تو درمى آورم به شرط آنکه هشت سال براى من کار کنى. «على أن تأجرنى ثمانِىَ حجج» (البتّه در شریعت اسلام مىبایست به فتاواى مراجع تقلید مراجعه کنیم.)
12- زمانبندى قراردادها را بر اساس زمان عبادات و امور معنوى قرار دهیم. «ثمانِىَ حجج» (به جاى هشت سال، فرمود: هشت حج)
13- یکى از راههاى ترویج معروف، بزرگداشت اوقات معنوى و «ایّام اللّه» است. «ثمانِىَ حجج»
14- مقام نبوّت، مانع از صحبت پیرامون مقدار مهریه و مال الاجاره نیست. «ثمانِىَ حجج»
15- مراسم حج، در ادیان گذشته نیز سابقه داشته است. «حِجَج»
16- هنگام صحبت براى مهریه، پدر عروس، حدّاقل مورد قبول را انتخاب کند و پذیرش بیشتر را به اختیار داماد بگذارد. «فاِن أتمَمت عَشراً فمن عندک» حضرت شعیب به موسى گفت: اگر هشت سال را به دهسال برسانى اختیار با شماست.
17- در میزان مهریه، داماد را در تنگنا قرار ندهید. «فمنعندک»
18- پدر عروس در امر ازدواج سختگیرى نکند و در پرداخت مهریه، توان داماد را در نظر بگیرد. «ما ارید ان اَشُقّ علیک»
19- کسانى که به کارگران و زیردستان خود سختگیرى مىکنند، انسانهایى ناصالح هستند. «ستَجدُنى اِن شاء اللّه من الصالحین»
20- داماد باید از ناحیهى بستگان جدید، آرامش خاطر داشته باشد. «ستجدنى اِن شاء اللّه من الصالحین»
21- بدون استمداد از خدا و گفتن انشاء اللّه، براى آینده وعدهاى ندهیم. «اِن شاء اللّه من الصالحین»
22- اعتمادِ متقابلِ داماد و خانوادهى عروس لازم است. «ستَجدُنى... من الصالحین»
اهمّیت ازدواج
در روایات مى خوانیم: ازدواج سبب حفظ نیمى از دین است. دو رکعت نماز کسى که همسر دارد از هفتاد رکعت نماز افراد غیر متأهّل بهتر است. خواب افراد متأهّل از روزه شبزندهدار غیر متأهّل، بهتر است.
آرى بر خلاف کسانى که ازدواج را عامل فقر مى پندارند، رسول خدا فرمودند: ازدواج روزى را بیشتر مى کند.
همچنین فرمودند: «کسى که از ترس تنگدستى ازدواج را ترک کند، از ما نیست و به خدا سوءظن برده است».
در روایات مىخوانیم: «کسى که براى ازدواجِ برادران دینى خود اقدامى کند، در روز قیامت مورد لطف خاص خداوند قرار مى گیرد».
قرآن نسبت به تشکیل خانواده واقدام براى ازدواج، دستور أکید داده و سفارش کرده که از فقر نترسید، اگر تنگ دست باشند، خداوند از فضل و کرم خود، شما را بىنیاز خواهد کرد.
ازدواج وسیله آرامش است. در ازدواج فامیلها به هم نزدیک شده و دلها مهربان مى شود و زمینه تربیت نسل پاک و روحیه تعاون فراهم مى شود.
در روایات مى خوانیم: «براى ازدواج عجله کنید و دخترى که وقت ازدواج او فرا رسیده، مثل میوه اى رسیده است که اگر از درخت جدا نشود فاسد مى شود».
انتخاب همسر
معیار انتخاب همسر در نزد مردم معمولاً چند چیز است: ثروت، زیبایى، حَسب و نَسب.
ولى در حدیث مى خوانیم: «علیک بذات الدّین» تو در انتخاب همسر، محور را عقیده و تفکّر و بینش او قرار ده. در حدیث دیگر مى خوانیم: چه بسا زیبایى که سبب هلاکت و ثروت که سبب طغیان باشد.
رسول خدا فرمود: «هرگاه کسى به خواستگارى دختر شما آمد که دین و امانتدارى او را پسندید، جواب ردّ ندهید و گرنه به فتنه و فساد بزرگى مبتلا مى شوید».
امام حسن (ع) به کسى که براى ازدواج دخترش مشورت مىکرد فرمود: «دامادِ با تقوا انتخاب کن که اگر دخترت را دوست داشته باشد گرامیش مىدارد و اگر دوستش نداشته باشد، به خاطر تقوایى که دارد به او ظلم نمى کند».
در روایات مى خوانیم: «به افرادى که اهل مشروبات الکلى هستند و افراد بداخلاق وکسانى که خط فکرى سالمى ندارند و در خانواده اى فاسد رشد کرده اند، دختر ندهید»
ناگفته نماند که ازدواج دو نوع است: دائم و موقّت که براى هر دو در قرآن و روایات اسلامى توصیه ها و دستورات خاصّى آمده است، متأسّفانه ازدواج دائم، به خاطر برخى آداب و رسوم بىمنطق و بهانهگیرى بعضى بستگان و توقّعات خانواده عروس و داماد و آرزوهاى دور و دراز، به صورت یک معمّا و گردنهى صعب العبور در آمده است و ازدواج موقّت نیز آن گونه زشت و ناپسند شمرده شده که فحشا جاى آن را گرفته است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
قَالَ إِنِّى أُرِیدُ أَنْ أُنکِحَکَ إِحْدَى ابْنَتَىَّ هَاتَیْنِ عَلَى أَن تَأْجُرَنِى ثَمَانِىَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِندِکَ وَ مَآ أُرِیدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْکَ سَتَجِدُنِى إِن شَآءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ
ترجمه
(حضرت شعیب به موسى) گفت: من قصد دارم تا یکى از این دو دخترم را به همسرى تو درآورم بر این (شرط) که هشت سال براى من کار کنى و اگر (این مدّت را) به ده سال تمام کردى، پس (بسته به خواست و محبّت) از ناحیه توست و من نمى خواهم که بر تو سخت گیرم، به زودى به خواست خداوند، مرا از صالحان خواهى یافت.
ما مى توانیم تمام کارهاى خود را رنگ الهى دهیم، چنانکه قرآن مى فرماید: «صبغةاللّه و مَن أحسن من اللّه صبغة» مثلاً هرگاه صورت خود را مى شوییم، قصد وضو نماییم، هرگاه مى نشینیم مثل پیامبر رو به قبله نشینیم، به جاى مدرک و مقام، براى رضاى خداوند درس بخوانیم، لباسى که براى همسر مى خریم، به مناسبت اعیاد مذهبى همچون عید غدیر یا تولّد حضرت زهرا باشد، هدیه اى که براى فرزند خود مى خریم به مناسبت کسب یک کمال معنوى باشد، همان گونه که در این آیه به جاى هشت سال فرمود: به اندازهى هشت.
پیام ها
1- اگر کارى بر اساس جوانمردى و ضعیف نوازى انجام شود، علاوه بر اجر معنوى، پاداش دنیوى نیز بدنبال دارد. «قال اِنّى اُرید أن اُنکِحُک» (حضرت موسى که تا ساعاتى پیش حتّى بر جان خود ایمن نبود، اینک علاوه بر امنیّت جانى، صاحب زن و زندگى و کار مى شود.)
2- سنّت اى خوب ازدواج (همچون حضور در منزل دختر و گفتگو با حضور پدرش) را از انبیا بیاموزیم. «اِنّ أبى یَدعوک - اِنّى اُرید أن اُنکحک»
3- شناخت داماد پیش از اقدام به ازدواج، امرى ضرورى است. «فلما قَصّ علیه القصص - قال اِنّى اُرید أن اُنکحک» (موسى سرگذشت خود را صادقانه به شعیب گفت و او به موسى اطمینان پیدا کرد، آنگاه پیشنهاد دامادى او را براى دخترش مطرح نمود.)
4- اگر از امین بودن، توانایى و علاقهمندى به کار جوان مطمئن شدیم «القوىّ الامین» نداشتن امکانات و مسکن را مانع ازدواج قرار ندهیم.«اُرید أن اُنکحک»
5 - پیشنهاد ازدواج از جانب پدر دختر مانعى ندارد. «اِنّى اُرید أن اُنکحک»
6- رعایت نوبت میان دختران، و ازدواج دختر بزرگتر قبل از کوچکتر، همهجا ضرورى نیست. «احدى ابنتىّ» (حضرت شعیب به حضرت موسى گفت: مى خواهم یکى از این دو دخترم را به ازدواج تو درآورم وشرط نکرد که دخترِ اوّل باشد یا دوم.)
7- پدر نباید در امر ازدواج میان دختران، تفاوت بگذارد. «اِحدى ابنتىّ هاتین»
8 - دختر و پسر هنگام خواستگارى، مىتوانند در برابر یکدیگر قرار بگیرند. «هاتین»
9- غریزهى جنسى را جدّى بگیریم. حتّى در خانهى نبوّت، براى سلامت محیط خانه و کار، ابتدا به امر ازدواج اقدام و سپس به استخدام توجّه مىشود. «اُرید أن اُنکِحَک - على أن تأجرنى»
10- ازدواج، با مهریه همراه است. «على أن تأجرنى»
11- لازم نیست مهریه مال و ثروت باشد. حضرت شعیب به موسى گفت: دخترم را به ازدواج تو درمى آورم به شرط آنکه هشت سال براى من کار کنى. «على أن تأجرنى ثمانِىَ حجج» (البتّه در شریعت اسلام مىبایست به فتاواى مراجع تقلید مراجعه کنیم.)
12- زمانبندى قراردادها را بر اساس زمان عبادات و امور معنوى قرار دهیم. «ثمانِىَ حجج» (به جاى هشت سال، فرمود: هشت حج)
13- یکى از راههاى ترویج معروف، بزرگداشت اوقات معنوى و «ایّام اللّه» است. «ثمانِىَ حجج»
14- مقام نبوّت، مانع از صحبت پیرامون مقدار مهریه و مال الاجاره نیست. «ثمانِىَ حجج»
15- مراسم حج، در ادیان گذشته نیز سابقه داشته است. «حِجَج»
16- هنگام صحبت براى مهریه، پدر عروس، حدّاقل مورد قبول را انتخاب کند و پذیرش بیشتر را به اختیار داماد بگذارد. «فاِن أتمَمت عَشراً فمن عندک» حضرت شعیب به موسى گفت: اگر هشت سال را به دهسال برسانى اختیار با شماست.
17- در میزان مهریه، داماد را در تنگنا قرار ندهید. «فمنعندک»
18- پدر عروس در امر ازدواج سختگیرى نکند و در پرداخت مهریه، توان داماد را در نظر بگیرد. «ما ارید ان اَشُقّ علیک»
19- کسانى که به کارگران و زیردستان خود سختگیرى مىکنند، انسانهایى ناصالح هستند. «ستَجدُنى اِن شاء اللّه من الصالحین»
20- داماد باید از ناحیهى بستگان جدید، آرامش خاطر داشته باشد. «ستجدنى اِن شاء اللّه من الصالحین»
21- بدون استمداد از خدا و گفتن انشاء اللّه، براى آینده وعدهاى ندهیم. «اِن شاء اللّه من الصالحین»
22- اعتمادِ متقابلِ داماد و خانوادهى عروس لازم است. «ستَجدُنى... من الصالحین»
اهمّیت ازدواج
در روایات مى خوانیم: ازدواج سبب حفظ نیمى از دین است. دو رکعت نماز کسى که همسر دارد از هفتاد رکعت نماز افراد غیر متأهّل بهتر است. خواب افراد متأهّل از روزه شبزندهدار غیر متأهّل، بهتر است.
آرى بر خلاف کسانى که ازدواج را عامل فقر مى پندارند، رسول خدا فرمودند: ازدواج روزى را بیشتر مى کند.
همچنین فرمودند: «کسى که از ترس تنگدستى ازدواج را ترک کند، از ما نیست و به خدا سوءظن برده است».
در روایات مىخوانیم: «کسى که براى ازدواجِ برادران دینى خود اقدامى کند، در روز قیامت مورد لطف خاص خداوند قرار مى گیرد».
قرآن نسبت به تشکیل خانواده واقدام براى ازدواج، دستور أکید داده و سفارش کرده که از فقر نترسید، اگر تنگ دست باشند، خداوند از فضل و کرم خود، شما را بىنیاز خواهد کرد.
ازدواج وسیله آرامش است. در ازدواج فامیلها به هم نزدیک شده و دلها مهربان مى شود و زمینه تربیت نسل پاک و روحیه تعاون فراهم مى شود.
در روایات مى خوانیم: «براى ازدواج عجله کنید و دخترى که وقت ازدواج او فرا رسیده، مثل میوه اى رسیده است که اگر از درخت جدا نشود فاسد مى شود».
انتخاب همسر
معیار انتخاب همسر در نزد مردم معمولاً چند چیز است: ثروت، زیبایى، حَسب و نَسب.
ولى در حدیث مى خوانیم: «علیک بذات الدّین» تو در انتخاب همسر، محور را عقیده و تفکّر و بینش او قرار ده. در حدیث دیگر مى خوانیم: چه بسا زیبایى که سبب هلاکت و ثروت که سبب طغیان باشد.
رسول خدا فرمود: «هرگاه کسى به خواستگارى دختر شما آمد که دین و امانتدارى او را پسندید، جواب ردّ ندهید و گرنه به فتنه و فساد بزرگى مبتلا مى شوید».
امام حسن (ع) به کسى که براى ازدواج دخترش مشورت مىکرد فرمود: «دامادِ با تقوا انتخاب کن که اگر دخترت را دوست داشته باشد گرامیش مىدارد و اگر دوستش نداشته باشد، به خاطر تقوایى که دارد به او ظلم نمى کند».
در روایات مى خوانیم: «به افرادى که اهل مشروبات الکلى هستند و افراد بداخلاق وکسانى که خط فکرى سالمى ندارند و در خانواده اى فاسد رشد کرده اند، دختر ندهید»
ناگفته نماند که ازدواج دو نوع است: دائم و موقّت که براى هر دو در قرآن و روایات اسلامى توصیه ها و دستورات خاصّى آمده است، متأسّفانه ازدواج دائم، به خاطر برخى آداب و رسوم بىمنطق و بهانهگیرى بعضى بستگان و توقّعات خانواده عروس و داماد و آرزوهاى دور و دراز، به صورت یک معمّا و گردنهى صعب العبور در آمده است و ازدواج موقّت نیز آن گونه زشت و ناپسند شمرده شده که فحشا جاى آن را گرفته است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است