- 13571
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 90 سوره نحل
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره نحل - آیه 90
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَنِ وَإِیتَآىِ ذِى الْقُرْبَى وَیَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْىِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ
ترجمه
همانا خداوند (مردم را) به عدل و احسان و دادن (حق) خویشاوندان، فرمان مىدهد و از کارهاى زشت و ناپسند و تجاوز، نهى مىفرماید او شما را موعظه مىکند باشد که متذکر شوید.
این آیه منشور جهانى اسلام است که امام باقر (ع) آن را در خطبه هاى نماز جمعه مىخواندند. و به گفته فیض کاشانى در تفسیر صافى؛ اگر در قرآن همین یک آیه بود، کافى بود که بگوییم: قرآن، «تبیان کلّ شى» است، اوامر و نواهى این آیه در همه ادیان بوده و هرگز نسخ نشده است.
ولیدبنمغیره، چنان جذب این آیه شد که گفت: شیرینى، زیبایى، محتواى آن، چنان است که نمىتواند کلام بشر باشد. و عثمان بن مظعون مىگوید با شنیدن این آیه، اسلام به عمق جانم نفوذ کرد و به دلم نشست.
«عَدل» درباره چیزى است که تساوى آن با بصیرت درک شود و «عِدل» در مورد چیزى است که تساوى آن با حسّ درک شود. «عَدل» مساوات در جزاء است ولى «احسان» زیاد کردن پاداش است.
«عَدل» دورى از افراط و تفریط است که هم در عقاید مطرح است و هم در رفتار شخصى و جامعه و سفارش این آیه هم به فرد است و هم به حکومتها.
«عَدل» در نظام آفرینش، رمز پایدارى آن است. «بالعدل قامت السموات والارض» و در نظام تشریع سرلوحهى دعوت همه انبیاست.
«احسان» کلمهى مبارکى است که شامل خدمات مالى، فکرى، فرهنگى، عاطفى، مىشود. و«فحشا» به گناهى گفته مىشود که بزرگ و رسوا باشد و «منکر» به کارى گویند که عقل و فطرت و شرع آن را انکار کند.
به گفته تفسیر فى ظلال، هرگاه طاغوتها با تبلیغات فاسد، زشتى گناه را در دیدهى مردم اندک و حسّاسیّت مردم را نسبت به گناه کم کنند، ملاک معروف و منکر، شرع خواهد بود.
پیام ها
1- آیا خداوندى که انسانها را به عدل و احسان دعوت مىکند، مىشود که خود عادل نباشد! «ان اللَّه یأمر بالعدل و الاحسان»
2- عدل واحسان در کنار هم جاذبه دارد، وگرنه مقرّرات خشک، دلها را التیام نمىدهد. «یأمر بالعدل و الاحسان» (عدل، مقدار واجب واحسان، مقدار مستحبّ است)
3- اوّلین آمر به معروف وناهى از منکر، خود خداوندست. «انّ اللَّه یأمر ... و ینهى»
4- در احسان، رسیدگى به بستگان و صلهرحم اولویّت دارد. «الاحسان و ایتاء ذىالقربى»
5 - امر به معروف، بر نهى از منکر مقدّم است و عدل، بر احسان. «یأمر بالعدل و الاحسان ... و ینهى»
6- امر به معروف و نهى از منکر باید در فضاى صفا و محبّت و در قالب موعظه و خیرخواهى باشد. «یأمر ... ینهى ...یعظکم»
7- آمرین به معروف نباید از مردم انتظار پذیرش صددرصد داشته باشند. «لعلّکم تذکّرون»
8 - مردم فطرتاً به عدل واحسان گرایش دارند واز فحشا ومنکر متنفرّند، لیکن وسوسهها و غرایز موجب غفلت او مىباشند که باید با تذکّر آنان را متذکّر نمود. «لعلّکم تذکّرون»
9- در نهى از منکر باید ابتدا گناهان رسوا را جلوگیرى کرد، همان گونه که در امر به معروف باید ابتدا به واجبات سفارش کرد. «یأمر بالعدل ... ینهى عنالفحشاء»
10- سفارش به عدل و نهى از فحشا، سنّت ابدى خداوند است. «یأمر ... ینهى ... یعظکم» (فعل مضارع نشانه استمرار است)
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَنِ وَإِیتَآىِ ذِى الْقُرْبَى وَیَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْىِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ
ترجمه
همانا خداوند (مردم را) به عدل و احسان و دادن (حق) خویشاوندان، فرمان مىدهد و از کارهاى زشت و ناپسند و تجاوز، نهى مىفرماید او شما را موعظه مىکند باشد که متذکر شوید.
این آیه منشور جهانى اسلام است که امام باقر (ع) آن را در خطبه هاى نماز جمعه مىخواندند. و به گفته فیض کاشانى در تفسیر صافى؛ اگر در قرآن همین یک آیه بود، کافى بود که بگوییم: قرآن، «تبیان کلّ شى» است، اوامر و نواهى این آیه در همه ادیان بوده و هرگز نسخ نشده است.
ولیدبنمغیره، چنان جذب این آیه شد که گفت: شیرینى، زیبایى، محتواى آن، چنان است که نمىتواند کلام بشر باشد. و عثمان بن مظعون مىگوید با شنیدن این آیه، اسلام به عمق جانم نفوذ کرد و به دلم نشست.
«عَدل» درباره چیزى است که تساوى آن با بصیرت درک شود و «عِدل» در مورد چیزى است که تساوى آن با حسّ درک شود. «عَدل» مساوات در جزاء است ولى «احسان» زیاد کردن پاداش است.
«عَدل» دورى از افراط و تفریط است که هم در عقاید مطرح است و هم در رفتار شخصى و جامعه و سفارش این آیه هم به فرد است و هم به حکومتها.
«عَدل» در نظام آفرینش، رمز پایدارى آن است. «بالعدل قامت السموات والارض» و در نظام تشریع سرلوحهى دعوت همه انبیاست.
«احسان» کلمهى مبارکى است که شامل خدمات مالى، فکرى، فرهنگى، عاطفى، مىشود. و«فحشا» به گناهى گفته مىشود که بزرگ و رسوا باشد و «منکر» به کارى گویند که عقل و فطرت و شرع آن را انکار کند.
به گفته تفسیر فى ظلال، هرگاه طاغوتها با تبلیغات فاسد، زشتى گناه را در دیدهى مردم اندک و حسّاسیّت مردم را نسبت به گناه کم کنند، ملاک معروف و منکر، شرع خواهد بود.
پیام ها
1- آیا خداوندى که انسانها را به عدل و احسان دعوت مىکند، مىشود که خود عادل نباشد! «ان اللَّه یأمر بالعدل و الاحسان»
2- عدل واحسان در کنار هم جاذبه دارد، وگرنه مقرّرات خشک، دلها را التیام نمىدهد. «یأمر بالعدل و الاحسان» (عدل، مقدار واجب واحسان، مقدار مستحبّ است)
3- اوّلین آمر به معروف وناهى از منکر، خود خداوندست. «انّ اللَّه یأمر ... و ینهى»
4- در احسان، رسیدگى به بستگان و صلهرحم اولویّت دارد. «الاحسان و ایتاء ذىالقربى»
5 - امر به معروف، بر نهى از منکر مقدّم است و عدل، بر احسان. «یأمر بالعدل و الاحسان ... و ینهى»
6- امر به معروف و نهى از منکر باید در فضاى صفا و محبّت و در قالب موعظه و خیرخواهى باشد. «یأمر ... ینهى ...یعظکم»
7- آمرین به معروف نباید از مردم انتظار پذیرش صددرصد داشته باشند. «لعلّکم تذکّرون»
8 - مردم فطرتاً به عدل واحسان گرایش دارند واز فحشا ومنکر متنفرّند، لیکن وسوسهها و غرایز موجب غفلت او مىباشند که باید با تذکّر آنان را متذکّر نمود. «لعلّکم تذکّرون»
9- در نهى از منکر باید ابتدا گناهان رسوا را جلوگیرى کرد، همان گونه که در امر به معروف باید ابتدا به واجبات سفارش کرد. «یأمر بالعدل ... ینهى عنالفحشاء»
10- سفارش به عدل و نهى از فحشا، سنّت ابدى خداوند است. «یأمر ... ینهى ... یعظکم» (فعل مضارع نشانه استمرار است)
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است