display result search
- 5392
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 71 سوره نحل
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره نحل - آیه 71
وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلَى بَعْضٍ فِى الرِّزْقِ فَمَا الَّذِینَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّى رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَکَتْ أَیْمَنُهُمْ فَهُمْ فِیهِ سَوَآءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ
ترجمه
و خداوند بعضى از شما را بر بعضى دیگر در روزى برترى داده است، پس کسانى که برترى داده شده اند، رزق خود را بر زیردستان خود ردّ نمىکنند تا آنکه همه با هم برابر شوند. پس آیا نعمت خدا را انکار مى کنند؟
بعضى از رفتارها در موارد مختلف آثار گوناگونى دارد؛ مثلاً ترحّم نسبت به دیگران کارى پسندیده است، ولى گاهى به قول شاعر: ترحّم بر پلنگ تیز دندان، ستمکارى بود بر گوسفندان. و یا آموزش کار پسندیدهاى است، لیکن آموزش دادن به بعضى مثل دادنِ تیغ به دست زنگى مست است. لیکن رفتار عادلانه همه جا و نسبت به همه یک ارزش است و رعایت عدالت هیچگاه ناپسند نمى شود. لیکن معناى عدالت، آن نیست که خداوند همه مردم را در یک درجه از استعداد و شرایط قرار دهد، زیرا اگر همه مردم در برخوردارى از نعمتها مساوى باشند، استخدام و تعاون و همکارى که براى زندگى اجتماعى یک ضرورت است از بین مىرود. قرآن در آیه 32 سوره زخرف مى فرماید: «و رفعنا بعضهم فوق بعض درجات لیتّخذ بعضهم بعضاً سخریّاً» یعنى ما بعضى انسانها را بر بعضى دیگر برترى دادیم تا بدین وسیله، استخدام پیش آید. («سُخریاً» به معناى تسخیر و استخدام و «سِخریاً» به معناى استهزا است)
تفاوت مردم در رزق، یکى از برنامههاى حکیمانه الهى است، زیرا اگر همه مردم یکسان و یکنواخت بهره مى بردند، کمالات معنوى آنان ظاهر نمى شد. مثلاً سخاوت، صبر، ایثار، حمایت، شفقت، تواضع و امثال آن، زمانى معنى پیدا مى کند که تفاوت هایى در میان انسان ها باشد.
ممکن است معناى آیه این باشد که خداوند از بخل مردم انتقاد مىکند که چرا افراد کامیاب، زیردستان خود را در امکانات خود شریک نمىسازند و ممکن است معناى آیه چنین باشد که امکان انتقال بعضى نعمتها به دیگران نیست، مثلاً چگونه مىتوان زیبایى چهره یا صوت یا عقل یا نبوغ یا محبوبیّت یا نفوذ کلام را به دیگران منتقل کرد. این تفاوتها رمز تکامل و یکى از نعمتهاى الهى است. چرا آن را انکار مىکنید؟
گاهى کامیابىها در اثر ظلم، حقکشى واستثمار به دست مىآید که اسلام اینگونه درآمدها را حرام شمرده است، لیکن گاهى توسعه رزق صددرصد خدادادى و از طریق حلال و به صورت طبیعى است. مثل دو نفر که مشغول ماهیگیرى مىشوند، یکى صدها ماهى در تورى که او افکنده مىرود، ولى دیگرى چند ماهى به تور مىاندازد. در اینجا غنى و فقر، الهى است که براى آزمایش غنى و فقیر و بروز استعدادهاى آنهاست و هیچ جنبهى منفى ندارد. این آیه نظر به اینگونه موارد دارد. «واللَّه فضّل بعضکم على بعض فىالرزق»
ابوذر از پیامبراکرم نقل مىکند که حضرت فرمودند، نسبت به بردگان خود مساوات داشته باشید، آنان برادر شما هستند، از لباسى که خود مى پوشید به آنان بپوشانید و از غذایى که خود مىخورید به آنان بخورانید. «انّما هم اخوانکم فاکسوهم مما تکسون و اطعموهم مما تطعمون»
در روایات مى خوانیم: افرادى جز با غنا وافرادى جز با فقر و تهیدستى، اصلاح نمى شوند، بنابراین به خواست خداوند حکیم راضى باشید. «واللَّه فضّل بعضکم على بعض فى الرزق»
پیام ها
1- رزق انسان، همیشه با زرنگى نیست. «واللَّه فضّل بعضکم» چنانکه در جاى دیگر آمده: «نحن قسمنا بینهم معیشتهم»
2- انسان حاضر نیست با تقسیم امکانات زیردست خودش را شریک خود قرار دهد. پس چگونه سنگ و چوب را شریک خداوند قرار مى دهد؟ «فما الّذین فضّلوا... فهم فیه سواء»
3- بى تفاوتى و ترک کمک به دیگران، کفران نعمت است. «أفبنعمة اللَّه یجحدون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلَى بَعْضٍ فِى الرِّزْقِ فَمَا الَّذِینَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّى رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَکَتْ أَیْمَنُهُمْ فَهُمْ فِیهِ سَوَآءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ
ترجمه
و خداوند بعضى از شما را بر بعضى دیگر در روزى برترى داده است، پس کسانى که برترى داده شده اند، رزق خود را بر زیردستان خود ردّ نمىکنند تا آنکه همه با هم برابر شوند. پس آیا نعمت خدا را انکار مى کنند؟
بعضى از رفتارها در موارد مختلف آثار گوناگونى دارد؛ مثلاً ترحّم نسبت به دیگران کارى پسندیده است، ولى گاهى به قول شاعر: ترحّم بر پلنگ تیز دندان، ستمکارى بود بر گوسفندان. و یا آموزش کار پسندیدهاى است، لیکن آموزش دادن به بعضى مثل دادنِ تیغ به دست زنگى مست است. لیکن رفتار عادلانه همه جا و نسبت به همه یک ارزش است و رعایت عدالت هیچگاه ناپسند نمى شود. لیکن معناى عدالت، آن نیست که خداوند همه مردم را در یک درجه از استعداد و شرایط قرار دهد، زیرا اگر همه مردم در برخوردارى از نعمتها مساوى باشند، استخدام و تعاون و همکارى که براى زندگى اجتماعى یک ضرورت است از بین مىرود. قرآن در آیه 32 سوره زخرف مى فرماید: «و رفعنا بعضهم فوق بعض درجات لیتّخذ بعضهم بعضاً سخریّاً» یعنى ما بعضى انسانها را بر بعضى دیگر برترى دادیم تا بدین وسیله، استخدام پیش آید. («سُخریاً» به معناى تسخیر و استخدام و «سِخریاً» به معناى استهزا است)
تفاوت مردم در رزق، یکى از برنامههاى حکیمانه الهى است، زیرا اگر همه مردم یکسان و یکنواخت بهره مى بردند، کمالات معنوى آنان ظاهر نمى شد. مثلاً سخاوت، صبر، ایثار، حمایت، شفقت، تواضع و امثال آن، زمانى معنى پیدا مى کند که تفاوت هایى در میان انسان ها باشد.
ممکن است معناى آیه این باشد که خداوند از بخل مردم انتقاد مىکند که چرا افراد کامیاب، زیردستان خود را در امکانات خود شریک نمىسازند و ممکن است معناى آیه چنین باشد که امکان انتقال بعضى نعمتها به دیگران نیست، مثلاً چگونه مىتوان زیبایى چهره یا صوت یا عقل یا نبوغ یا محبوبیّت یا نفوذ کلام را به دیگران منتقل کرد. این تفاوتها رمز تکامل و یکى از نعمتهاى الهى است. چرا آن را انکار مىکنید؟
گاهى کامیابىها در اثر ظلم، حقکشى واستثمار به دست مىآید که اسلام اینگونه درآمدها را حرام شمرده است، لیکن گاهى توسعه رزق صددرصد خدادادى و از طریق حلال و به صورت طبیعى است. مثل دو نفر که مشغول ماهیگیرى مىشوند، یکى صدها ماهى در تورى که او افکنده مىرود، ولى دیگرى چند ماهى به تور مىاندازد. در اینجا غنى و فقر، الهى است که براى آزمایش غنى و فقیر و بروز استعدادهاى آنهاست و هیچ جنبهى منفى ندارد. این آیه نظر به اینگونه موارد دارد. «واللَّه فضّل بعضکم على بعض فىالرزق»
ابوذر از پیامبراکرم نقل مىکند که حضرت فرمودند، نسبت به بردگان خود مساوات داشته باشید، آنان برادر شما هستند، از لباسى که خود مى پوشید به آنان بپوشانید و از غذایى که خود مىخورید به آنان بخورانید. «انّما هم اخوانکم فاکسوهم مما تکسون و اطعموهم مما تطعمون»
در روایات مى خوانیم: افرادى جز با غنا وافرادى جز با فقر و تهیدستى، اصلاح نمى شوند، بنابراین به خواست خداوند حکیم راضى باشید. «واللَّه فضّل بعضکم على بعض فى الرزق»
پیام ها
1- رزق انسان، همیشه با زرنگى نیست. «واللَّه فضّل بعضکم» چنانکه در جاى دیگر آمده: «نحن قسمنا بینهم معیشتهم»
2- انسان حاضر نیست با تقسیم امکانات زیردست خودش را شریک خود قرار دهد. پس چگونه سنگ و چوب را شریک خداوند قرار مى دهد؟ «فما الّذین فضّلوا... فهم فیه سواء»
3- بى تفاوتى و ترک کمک به دیگران، کفران نعمت است. «أفبنعمة اللَّه یجحدون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است